Rozwój sportu w Przemyślu, podobnie jak w innych polskich miastach, łączy się ściśle z wprowadzeniem lekcji wychowania fizycznego w ówczesnych gimnazjach, a także z działalnością Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", organizacji, która odgrywała poważną rolę nie tylko w upowszechnianiu sportu.

​

POCZĄTKI

​

Formalną datą powstania klubu, historycznie udokumentowaną, jest rok 1909. Wtedy to do Przemyśla dotarła pierwsza prawdziwa piłka futbolowa, którą przywieźli ze Lwowa działacze tamtejszego Towarzystwa Zabaw Ruchowych. Lwowiacy zapoznali chętnych z zasadami nieznanej wcześniej gry. Wkrótce powstała w Przemyślu pionierska drużyna piłkarska, którą założyli Zdzisław Ritterschild i Jan Theobald. Ci znani wówczas i zasłużeni sportowcy byli też głównymi inicjatorami powstania w mieście pierwszego klubu sportowego. Nowa organizacja powstała jesienią 1909 r. i przyjęła nazwę "San" - Przemyśl znajdował się jeszcze w zaborze austriackim, nazwa "Polonia" nie mogła być więc akceptowana. Pierwszym prezesem wybrano p. Józefa Kusia, a kapitanem 1. drużyny footballowej p. Jana Theobalda. Niespożyte zasługi przy stawianiu pierwszych kroków klubu położył p. Zdzisław Ritterschild.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Pierwsze oficjalne spotkanie piłkarze "Sanu" rozegrali w 1910 r. Rywalem był zespół "Slavii", złożony
z Czechów i Słowaków odbywających służbę wojskową w garnizonie przemyskim. Drużyna "Sanu" przegrała "inauguracyjny" mecz 2-3. W drużynie „Sanu" grali wówczas: na bramce Chmielowski, w obronie Ziętkiewicz i Burakowski, w pomocy Theobald (kapitan), Błocki i Sontag, w ataku Lech, Radwański, Ferenz, Parat i Drzewicki. Dwa tygodnie potem zjeżdża do Przemyśla pierwsza drużyna „Czarnych" Lwów i wygrywa 7:0. Warto dodać, że pierwsze spotkania rozgrywane były na podmiejskich błoniach. Już wtedy piłka nożna cieszyła się dużą popularnością, szczególnie wśród młodzieży, która coraz liczniej zaczęła wstępować w szeregi członków klubu, pomimo, że brakowało strojów, własnego boiska i szatni. W latach 1910 -1914 piłkarze "Sanu" rozegrali w sumie 26 spotkań,

​

Wiosną 1911 zaczyna się gorączkowa praca, a zarazem pierwsze starania o uzyskanie boiska, nie uwieńczone jednak żadnym skutkiem. Miasto odmawiało wówczas stale pomocy. „San" gra w tym roku z Pogonią Lwów (0:6), ze Spartą Lwów (4:0), z Koroną Sambor (4:1) i cały szereg innych. Jesienią dwa razy mierzy się z Resovią Rzeszów (2:1) i (4:1), a w zawodach tych występuje po raz pierwszy w składzie „Sanu" Emil Dobrzański nowy kapitan pierwszej drużyny „Polonii".

​

Kolejne lata to dalszy rozwój klubu, któremu wiosną 1914 udało się uzyskać od gminy grunt pod boisko. Po prowizorycznym wyrównaniu (o ogrodzeniu mowy nie było) zaczęto na tym boisku rozgrywać zawody. „San" został tego roku zaliczony do klubów klasy II A Polskiego Związku piłki nożnej. W rozgrywkach mógł poszczycić się dobrymi wynikami. Wygrywa z Pogonią IB 4:3, z Czarnymi IB 1:1, 2:1 i 2:1, z Lechią 2:3 i 1:2, ze Spartą lwowską 2:2.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

​

​

 

 

 

​
 

W NIEPODLEGŁEJ POLSCE

Latem 1914 r. działalność klubu zostaje zawieszona z powodu działań wojennych (trzy oblężenia twierdzy Przemyśl). W 1916 r., możliwe jest jednak reaktywowanie organizacji, która wskutek rozpadu Austro-Węgier odradza się na fali spontanicznego zrywu patriotycznego. W niepodległej Polsce, klub kontynuujący tradycje "Sanu" zmienia nazwę. Powstaje Przemyski Klub Sportowy "Polonia". W latach 1918 i 1919 Polonia  należy do najsilniejszych drużyn Małopolski. Zwłaszcza w roku 1919 może się pochlubić takimi wynikami, jak z Cracovią 2:2 i 2:5, z Makkabi 2:2, z Czarnymi 1:0.

​

W1920 zostaje klub zaliczony do klasy A okręgu lwowskiego i rozpoczyna pierwszą serię rozgrywek o mistrzostwo w tej klasie. Z powodu najazdu bolszewickiego rozgrywek tych nie doprowadzono do końca, a Walne Zgromadzenie LZOPN w r. 1921 przenosi Polonię wraz ze stanisławowską Rewerą do klasy B. Ponieważ uchwała ta powziętą była wbrew statutowi PZPN, Polonia odwołuje się od powyższej uchwały do Walnego Zgromadzenia PZPN, które dopiero w r. 1922 naprawia krzywdę wyrządzoną jej przez  Związek lwowski. W 1921 klub bierze udział w grach o mistrzostwo klasy B, w których zajmuje trzecie

miejsce, zwyciężając Lechię 5:0, Rewerę 5:0, ŻKS 1:0 i 4:0, Czarnych II 3:0 i 4:2, a ulegając Pogoni II 1:3 i 2:4, oraz Lechii we Lwowie 2:3. Ponadto w tym samym roku Polonia rozgrywa cały szereg zawodów

towarzyskich, z których wiele dało drużynie przemyskiej bardzo zaszczytne wyniki. I tak  z Polonią Warszawa remisuje 0:0, z Wisłą Kraków 2:3, z Wawelem Kraków 0:0, z Koroną Kraków 4:0.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Rok 1922 jest rokiem przełomowym w historii klubu. Uchwałą Rady miejskiej zostaje klubowi wydzierżawiony grunt pod boisko na 10 lat. Nowo wybrany Zarząd przystępuje do budowy boiska uzyskanego od gminy. Na drodze stoi brak funduszów. Dzięki poparciu władz  wojskowych, które użyczyły wydatnej pomocy przy robotach niwelacyjnych, oraz dzięki ofiarności osób prywatnych, oddaje do Polonii do użytku ogrodzone boisko. Jest to nie tylko pierwsze ogrodzone boisko w Przemyślu, ale pierwsze na prowincji we wschodniej Małopolsce. "Polonia" doczekała się własnego boiska z prawdziwego zdarzenia (z trybuną), które 6 lat później zostało przebudowane i wzbogacone o bieżnię. Od 1928 r., po połączeniu z WKS Legią Przemyśl, klub występuje pod nazwą: Wojskowo-Cywilne Stowarzyszenie Sportowe "Polonia" i odtąd może liczyć na mecenat wojska. W 1936 r. prezesem klubu został gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz.

W okresie międzywojennym najwięcej sławy przyniosły "Polonii" sukcesy piłkarzy, którzy rozgrywali
towarzyskie mecze z renomowanymi zespołami z kraju i zagranicy. W 1924 r. w Przemyślu gościła reprezentacja Konstantynopola (olimpijska reprezentacja Turcji), z którą piłkarze "Polonii" zremisowali 3:3. Rok później przemyślanie sprawili wielką sensację, wygrywając z mistrzem Austrii - Hakoah Wiedeń. Zażarte pojedynki w grodzie nad Sanem toczyła Polonia z najlepszymi drużynami klubowymi z Węgier: Kispesti i Ujpesti. Jeszcze większy rozgłos przyniosły "Polonii" mecze z najlepszymi przed wojną polskimi zespołami: polonia pzwycięstwo nad lwowską Pogonią 2:1 i remis 4:4 w meczu z pięciokrotnym mistrzem Polski - Ruchem Wielkie Hajduki (Chorzów). Nic więc dziwnego, że piłkarską drużynę Polonii powszechnie nazywano "Przemyską Barceloną".















 

Niestety, pierwszoligowe marzenia piłkarzy i działaczy "Polonii" nigdy się nie spełniły, choć w latach
1929, 1933,1934 i 1936 "Przemyska Barcelona", jako mistrz okręgu lwowskiego, walczyła o awans do
pierwszej ligi. Za każdym jednak razem bez powodzenia.  Pierwszy okres działalności sportowej "Polonii" zamyka się tragicznym epilogiem. We wrześniu 1939 r. wybucha II wojna światowa. Życie sportowe całkowicie zamiera, Przemyśl zostaje podzielony pomiędzy okupantów, a San staje się linia graniczną 4 rozbioru Polski.

​

pierwsze lata powojenne

​

Po II wojnie światowej "Polonia" rozpoczyna działalność od zera. W pierwszych latach PRL-u klub nie mógł niestety liczyć na dotacje od komunistycznych władz. W czasach stalinowskich słowo "Polonia" nie było też zbyt popularnym rzeczownikiem. Klub nosił więc nazwy: "Związkowiec" (1949-51) i "Budowlani" (1951-54). Dzięki zaangażowaniu wielu osób, w 1949 r. w "Polonii" działało jednak aż 14 sekcji, zrzeszających ok. 1000 zawodników. W tym też roku piłkarze wywalczyli prawo gry w II lidze, którą opuścili na skutek reorganizacji rozgrywek w 1953 r. W II lidze państwowej "Polonia" słynęła z niesłychanej ambicji, przemyscy piłkarze nieraz wygrywali z teoretycznie mocniejszymi drużynami, np. z Hutnikiem czy Garbarnią Kraków. Do połowy lat pięćdziesiątych piłka nożna była sztandarową sekcją klubu.

​

Stadion na 50-lecie

Na początku lat sześćdziesiątych władze miasta doceniły sukcesy "Polonii". Najstarszy przemyski klub otrzymał stadion przy ulicy Sportowej. Przy jego budowie zaangażowało się wielu sympatyków "Polonii", dzięki czemu już wkrótce na tym obiekcie można było oglądać nawet pierwszoligową Wisłę Kraków. W towarzyskim meczu zorganizowanym w ramach obchodów 50-lecia klubu, grająca w najsilniejszym składzie "Biała Gwiazda" wygrała z "Polonią" 4-2.
 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Po spadku z II ligi (1953 r.) piłkarze przez 13 lat, z mniejszym lub większym powodzeniem, walczyli w lidze okręgowej. W zespole "Polonii" rozpoczynał swoją karierę mistrz olimpijski z Monachium,  Marian Ostafiński. W kolejnych latach piłkarze nie odnosili już większych sukcesów. Od 1966 r. do 1971 r. występowali tylko w klasie "A", następnie (do 1976 r.) znów grali w klasie okręgowej. W 1974 r. pięciu najlepszych zawodników odeszło do przemyskiej "Polnej", która wówczas awansowała do III ligi. Od 1976 r. do 1993 roku futboliści "Polonii" występowali jedynie w IV lub V lidze, a w latach 1983 i 1984 należeli do czołowych drużyn klasy regionalnej, jednak dwukrotnie przegrywali baraże o awans do III ligi.

 

Wchłonięcie "Polnej".

 

W 1990 r. "Polonia" Przemyśl połączyła się z przeżywającym kłopoty organizacyjno-finansowe sąsiadem zza miedzy -"Polną". Dzięki temu klub przejął jeden z najpiękniejszych stadionów w Małopolsce - obiekt przy ul. Sanockiej. Pozwoliło to również na prowadzenie działalności gospodarczej na stadionie przy ul. Sportowej, gdzie powstał jeden z największych bazarów na wschodzie Polski. Dochody z bazaru do dziś są głównym źródłem utrzymania klubu.

 

W 1993 r. piłkarze "Polonii", pod wodzą trenerów Pawła Strzeleckiego i Ryszarda Kogutkiewicza, wywalczyli awans do trzeciej ligi. Zespół z roku na rok umacniał swoją pozycję w rozgrywkach. W
1998 r. podopieczni Ryszarda Kogutkiewicza i Wiesława Dronia byli o krok od awansu do drugiej ligi.
Niestety, w przedostatnim spotkaniu sezonu przegrali z Izolatorem Boguchwała i zwycięstwo nad
liderem rozgrywek - Stalą Sanok nie wystarczyło by awansować do II ligi.

​

POLONIA DZISIAJ

 

Zawirowania finansowe w klubie, oraz reorganizacjami ligi doprowadziły do tego, że obecnie POLONIA występuje w IV lidze piłki nożnej i walczy o awans . Zarząd Klubu nie zaniedbuje jednak szkolenia młodzieży, co powinno przynieść efekty w przyszłości.